Geschreven door Belinda Fallaux
Een potje voetbal, lekker even rennen, een tikspelletje… bewegen is gezond voor kinderen. Regelmatig bewegen is zelfs essentieel voor de brede ontwikkeling van een kind. Daarom is beweging een belangrijk onderdeel van de pedagogische visie van Kinderopvang Morgen. En we brengen die visie natuurlijk in de praktijk.
Neem onze eigen sportclub Sport4Kids: die verzorgt leuke en inspirerende sport- en bewegingsactiviteiten voor alle kinderen op onze vestigingen. Maar daar laten we het niet bij. Bewegen is namelijk meer dan alleen sporten, er zijn overdag zoveel kansen om kinderen in beweging te brengen! Onze pedagogisch medewerkers maken daarbij het verschil.
Kinderen vinden het vaak heerlijk om in beweging te zijn, en ze hebben die beweging ook echt nodig. Beweging, sport en spel spelen namelijk een grote rol in het stimuleren van de hersenontwikkeling. “Als je voldoende beweegt, raken je hersenen goed doorbloed en krijgen ze de voeding en zuurstof die ze nodig hebben”, zegt Aniek Valkenier, staffunctionaris pedagogisch werk & opleidingen bij Kinderopvang Morgen. “Ook zorgt het voor de aanmaak van nieuwe hersencellen en worden de verbindingen tussen de hersencellen sterker. Beweging zorgt voor meer focus, betere concentratie en een beter geheugen. Ook vergroot het de creativiteit en het leervermogen. Allemaal belangrijke voordelen voor het opgroeiende kind.”
Maar dat is niet alles: bewegen is ook goed voor de motoriek. Marco van Trier is sportdocent bij Sport4Kids, een initiatief van Kinderopvang Morgen. Sport4Kids verzorgt leuke spel-, sport- en bewegingsactiviteiten op vestigingen van Kinderopvang Morgen en daarbuiten, zowel aan peuters (2-4 jaar) als aan kinderen van 4 tot 12 jaar. “Vergeleken met vroeger komen kinderen minder buiten en zitten ze vaker achter een beeldscherm”, zegt Marco. “Daardoor zijn ze motorisch vaak minder goed ontwikkeld. Vroeger moest ik met een simpel spelletje als trefbal echt uitkijken dat ik niet door de kinderen ‘af’ gegooid werd. Ze gooiden ook nog eens flink hard. Nu denk ik vaak: gooi maar wat harder, hoor. Ik merk ook dat meisjes tegenwoordig 9 van de 10 keer winnen van jongens, terwijl vroeger de jongens met alle sporten en spellen wonnen. Ook hier zijn beeldschermen weer de oorzaak. Meisjes gamen minder en zijn vaker buiten te vinden. Mijn gedachte is: je kunt nooit genoeg bewegen, daardoor word je motorisch vaardiger.”
En dan is er nog het sociaal-emotionele aspect van bewegen. Aniek: “Sporten en bewegen doe je vaak in een groep of team. Dat geeft een kind de kans om te leren hoe je met elkaar samenwerkt. Iedereen hoort erbij en het geeft plezier om samen actief te zijn. En je ontdekt waar je goed in bent; dat geeft een boost aan je zelfvertrouwen.” Marco ziet nóg een interessant voordeel aan samen sporten en bewegen. “Je leert om omgaan met winnen en verliezen. Sommige kinderen hebben er moeite mee om te verliezen, maar het is belangrijk dat je met zulke emoties leert dealen. Winnen is leuk, maar ook verliezen hoort erbij. Als ik een spelletje doe met de kinderen laat ik ze niet zomaar winnen. Ik geef ze wel de kans om het opnieuw te proberen en dan zijn ze vaak extra gemotiveerd. Als ze dan wél winnen, is het geluksgevoel nog groter.”
De beweegnorm voor kinderen tussen de 4 en 12 jaar is een uur matig intensieve inspanning, bijvoorbeeld zoals wanneer je fietst. Bewegen hoort bij een gezonde leefstijl. Niet zo raar dus dat het een belangrijk focuspunt is in de pedagogische visie van Kinderopvang Morgen. En we maken er dus ook echt werk van. “Dat we een eigen ’sportafdeling’ hebben, Sport4Kids, is voor een kinderopvangorganisatie best bijzonder”, zegt Aniek. “Het zegt iets over onze visie. Sport4Kids is bedacht en gerealiseerd door ons eigen team van enthousiaste pedagogisch medewerkers met een sportopleiding. Het doel is om kinderen zoveel mogelijk laten bewegen en hun motorische vaardigheden te verbeteren.”
Van wat we er nu in stoppen. heeft een kind zijn leven lang plezierMarco, Sport4Kids
En dat begint al bij de peuters. Marco: “Bij de jonge kinderen houden we het bewegen vrij simpel. We geven geen echte sportlessen, maar laten ze bijvoorbeeld knijpers van dezelfde kleur in een hoepel leggen. Dat zorgt al voor heel wat beweging. Of ze gooien ballen in een doek, of lopen over een bruggetje. Spelenderwijs leren ze vaardigheden als kleuren herkennen, tellen en balanceren.” Het is mooi om te zien hoe kinderen groeien, vindt Marco. “We komen op elke vestiging in aaneengesloten periodes van 7 weken. In het begin moet je kinderen soms nog bij de hand houden als je ze over een boomstam laat lopen, na een paar weken doen ze het zelfstandig. Daaraan zie je hoe onwijs belangrijk bewegen is.”
Kinderen tussen de 4 en 12 jaar maken via Sport4Kids op de BSO kennis met echte sporten. Waaronder uitdagende sporten als hockey, boogschieten, bubbelvoetbal, speerwerpen, Lacrosse, lasergamen, handbal, boksen en judo. Marco: “Ook leuk: we spelen regelmatig het spel Jachtseizoen, vergelijkbaar met het tv-programma. De kinderen krijgen een voorsprong en moeten proberen uit onze handen te blijven. Voor dat spel lopen ze al gauw 6 tot 7 kilometer. Ze zijn lekker in beweging en vinden het geweldig.” Door op BSO’s diverse sporten aan te bieden, bevordert Kinderopvang Morgen inclusie. “Niet ieder kind zit zelf op een sport”, geeft Marco aan. “Soms doordat de ouders geen tijd hebben om het kind te brengen, soms vanwege de kosten. Op deze manier kan het kind toch allerlei sporten leren kennen.”
Het leuke is dat elk kind op zijn of haar niveau kan meedoen. Marco: “De een is sneller dan de ander, maar we bouwen ieders vaardigheden op en laten elk kind in zijn waarde. Zo krijgen we iedereen mee. Vaak hoor ik in het begin iets als: boogschieten, dat kan ik niet. Maar na 7 weken schieten ze alle gaten uit de schietschijf en zijn ze helemaal happy. Dat zijn leuke momenten.” Zelfvertrouwen is dan ook een mooie bijvangst van sporten. “Zo was er een meisje dat erg verlegen was, maar heel goed bleek te zijn in boogschieten”, vertelt Marco. “Ik liet haar de anderen voordoen hoe het moest. Ze is enorm gegroeid en staat nu overal vooraan. Ze komt zelfs sporten op onze aparte sportlocatie die de hele week door geopend is.”
Bewegen kun je de hele dag door creatief verwerken in de activiteiten. Dat kan al heel simpel!Aniek, staffunctionaris pedagogisch werk & opleidingen
Bij bewegen leggen we meestal de link met sporten, maar pedagogisch medewerkers hebben de hele dag door kansen om kinderen te laten bewegen. Aniek: “Vaak denken mensen te groot als het om bewegen gaat, maar het kan al op heel eenvoudige manier. In onze visie staat dat bewegen al bij baby’s begint. Dat maken we heel praktisch. We proberen baby’s niet te veel vast te zetten in wipstoeltjes, maar ze op een veilige manier zoveel mogelijk bewegingsruimte te geven. Zo kunnen ze zich van jongs af aan vrij ontwikkelen.” Ook als kinderen wat ouder zijn, kun je bewegen op allerlei manieren verweven in dagelijkse momenten. “We stimuleren onze medewerkers om beweegactiviteiten creatief te verwerken in de dag. Vier een verjaardag bijvoorbeeld niet zittend in een kring, maar pak de kans om te staan, muziek te maken en te dansen. Dan bewegen kinderen al. Overgangsmomenten kun je met een liedje doen, dan komen er automatisch bewegingen bij.”
In de BBL-klassen (Beroeps Begeleidende Leerweg) van Kinderopvang Morgen geven we aandacht aan een gezonde leefstijl. Bewegen hoort daarbij, dus komt bewegend leren ook aan bod. Aniek: “We maken pedagogisch medewerkers in opleiding enthousiast om ook zelf letterlijk in beweging te komen. In de klas krijgen ze mee welke ontwikkelingsgebieden van kinderen ze met bepaalde activiteiten stimuleren. Ze leren ook dat ze een voorbeeldfunctie hebben. Meer bewegen op de groep begint bij enthousiaste pedagogisch medewerkers.” “Je stimuleert de kinderen vooral als je zelf óók mee speelt en rent”, geeft Marco aan. “Dan sta je al 1-0 voor. Kinderen vinden het ook leuk als de pedagogisch medewerkers meedoen, het is goed voor de onderlinge band.”
Soms geven medewerkers aan dat ze nou eenmaal niet goed zijn in sport en spel. Marco: “Dat hoeft je niet te weerhouden om toch beweegactiviteiten te organiseren. Er zijn altijd kinderen in de groep die ergens goed in zijn; zij kunnen het voordoen. Jij kunt het dan verwoorden. Overigens: we bieden onze medewerkers ook de mogelijkheid om laagdrempelig te bewegen op hun niveau. Morgen sponsort elke woensdagavond een padelbaan*, zodat alle medewerkers van Morgen de kans krijgen om na werktijd te bewegen onder begeleiding van Sport4Kids.”
Kinderopvang Morgen leidt steeds meer mensen op tot combifunctionaris, een combinatie van onderwijsassistent en pedagogisch medewerker. Ook zij hebben veel kansen om een schoolse les om te zetten in bewegend leren. Denk aan een letterstoelendans. Of overlopertje met cijfers. Of meten op het plein. Of je nu binnen of buiten bent, er is genoeg te bedenken!
*padel is een racket- en balsport
De inrichting van een gebouw speelt een rol bij de mogelijkheden voor bewegen. Daarom is bij Kinderopvang Morgen naast pedagogiek nu ook Sport4Kids betrokken bij de bouwplannen van een nieuw kindcentrum. “Het is mooi dat wij ook mogen meedenken”, zegt Marco. “Ter inspiratie hebben we een schoolgebouw bezocht waar bewegend leren centraal staat. Kinderen konden daar op verschillende manieren naar beneden: via de trap, of via een klimwand. En naar de andere kant via een brug met netten. Best wel cool. En zoiets werkt.” Aniek: “Het is vooral belangrijk dat een ruimte niet helemaal vol staat, er moet ruimte zijn om te bewegen. En er moeten materialen zijn, zoals ballen.”
Bewegen raakt bijna alles wat we doen in de kinderopvang. En beweging betekent echt niet alleen sport. “De kunst is het om het in de dag te verweven, en dat kan al heel simpel”, zegt Aniek. “Als je creatief met beweging om weet te gaan, krijg je veel terug.” “Je kunt voor elk niveau iets aanbieden”, besluit Marco. “Bewegen is gewoon leuk, 9 van de 10 keer zien je een kind lachen. Even lekker naar buiten en een tikspelletje doen is trouwens ook een manier om te ontladen na een schooldag. Kinderen moeten al zoveel, geef ze de kans om hun energie kwijt te kunnen. En jong geleerd is oud gedaan. Van wat we er nu in stoppen, heeft een kind zijn leven lang plezier!”
